Chứng khoán cơ sở là gì? Sự khác nhau giữa nó và chứng khoán phái sinh

Chứng khoán cơ sở là một trong những cụm từ được quan rất nhiều bởi những nhà giao dịch mới trên thị trường chứng khoán. Ngoài ra, họ còn muốn biết sự khác biệt giữa chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh. Để biết được những thông tin bổ ích này, hãy cùng Forex Việt tìm hiểu qua bài viết hôm nay.

• Chứng khoán phái sinh là gì? Những nhà đầu mới có nên tham gia hay không?
• Cloud Token là gì? Nên chọn đầu tư Cloud Token hay không?
• Cơ hội đầu tư chứng khoán cùng rủi ro cần phải biết trước khi bắt đầu chơi
• Có nên đầu tư chứng khoán trong năm 2022 hay không?
• Cổ phiếu esop là gì? Nên đầu tư vào cổ phiếu esop không?

Chứng khoán cơ sở là gì?

Chứng khoán cơ sở thực chất là một loại chứng khoán được sử dụng để là tài sản cơ sở cho chứng quyền. Đồng thời, nó còn là một loại cổ phiếu được niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam với điều kiện phải thuộc hai chỉ số là HNX30 hoặc VN30.

Hơn nữa, điều kiện để được niêm yết là có vốn hóa bình quân hàng ngày trong vòng 6 tháng phải trên 5000 tỷ.

Ngoài ra, những doanh nghiệp, công ty phát hành chứng khoán cơ sở còn phải đáp ứng một số vấn đề như:

• Mức độ thanh khoản
• Chứng chỉ quỹ ETF buộc phải niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán
• Tỷ lệ tự do chuyển nhượng
• Kết quả hoạt động kinh doanh
• Một số yêu cầu khác

Sự khác nhau giữa chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh

Phía trên là khái niệm về chứng khoán cơ sở, còn đây là khái niệm của chứng khoán phái sinh:

• Chứng khoán phái sinh đơn giản là một công cụ tài chính. Giá trị của chứng khoán phái sinh sẽ phụ thuộc vào giá trị của một hoặc nhiều loại chứng khoán cơ sở. Thông thường, chứng khoán phái sinh sẽ được nhìn thấy dưới dạng hợp đồng tài chính. Trong hợp đồng này sẽ có những quy định về quyền lợi, nghĩa vụ của việc thanh toán của những bên tham gia.
  Ngoài ra, hợp đồng còn đề cập đến việc chuyển giao tài sản cơ sở ở một mức giá đã được chấp thuận trước cho một thời điểm nào đó trong tương lai.

Phân biệt chứng khoán cơ sở và phái sinh

Thị trường giao dịch

• Chứng khoán phái sinh được giao dịch trên thị trường phái sinh. Công dụng của nó là hỗ trợ tính thanh khoản cho thị trường cơ sở, chẳng hạn như việc cho phép sử dụng đòn bẩy, không giới hạn việc nắm giữ, bù trừ nhanh chóng, giao dịch. Không những vậy, nhà giao dịch còn có khả năng đoán được xu thế trên thị trường.
• Chứng khoán cơ sở được giao dịch trên thị trường giao ngay. Chính vì vậy, nó có tính tức thời và không được phép lựa chọn hay thay đổi.

Khả năng bán khống và số lượng cổ phiếu được phát hành

• Chứng khoán phái sinh: Đối với chứng khoán phái sinh, bạn bị giới hạn số lượng cổ phiếu phát hành. Vị thế của chứng khoán phái sinh thì bị giới hạn. Với những nhà đầu tư tổ chức thì giới hạn 10.000 vị thế, nhà đầu tư chuyên nghiệp 20.000 vị thế và nhà đầu tư cá nhân là 5.000.
• Chứng khoán cơ sở: Khác hẳn với chứng khoán phái sinh, chứng khoán cơ sở không giới hạn bởi số lượng phát hành và được thoải mái, tự do giao dịch. Bên cạnh đó, còn có một số thị trường không được phép phát hành loại chứng khoán cơ sở này.

Đối với việc bán không, thì thị trường chứng khoán cơ sở không cho phép, nhưng thị trường chứng khoán phái sinh cho phép khi nhà đầu tư tham gia vị thế bán.

Vốn ban đầu cần bỏ ra

• Chứng khoán phái sinh: Vốn bạn cần bỏ ra để giao dịch chứng khoán phái sinh chỉ là một phần giá trị chứng khoán và bạn còn được sử dụng đòn bẩy. Khi bắt đầu giao dịch bạn phải bỏ ra một số tiền để ký quỹ, chứng khoán phái sinh quy định 80% tiền mặt và 20% với cổ phiếu. Nhưng để an toàn thì hiện đang áp dụng 100% tiền mặt.
• Chứng khoán cơ sở: Chứng khoán cơ sở không được ứng dụng đòn bẩy và có ứng dụng tiền ký quỹ.

Thời điểm để chuyển giao và thanh toán

• Đối với chứng khoán phái sinh, thời điểm thanh toán được diễn ra trong tương lai. Tháng đáo hạn trên thị trường chứng khoán phái sinh là tháng hiện tại, tháng tiếp đó và 2 tháng cuối của 2 quý tiếp theo. Mặc dù, thị trường chứng khoán phái sinh được ra đời sau thị trường chứng khoán cơ sở và những thị trường chứng khoán khác, nhưng sự phát triển vượt trội của nó là điều không thể phủ nhận được.
• Đối với chứng khoán cơ sở, thời điểm thanh toán sẽ được diễn ra ngay sau khi giao dịch.

Thời gian giao dịch

• Chứng khoán phái sinh được giao dịch với những khung thời gian là: 08giờ45 đến 11giờ30 và 13giờ00 đến 14giờ45
• Chứng khoán cơ sở được giao dịch ở những khung thời gian là: 09giờ00 đến 11giờ30 và 13giờ00 đến 15giờ00

Loại lệnh giao dịch

Cả hai thị trường chứng khoán đều được giao dịch với những loại lệnh giống nhau bao gồm: MAK, MOK, MTL, ATO, ATC, LO.

Kết luận

Như vậy, các bạn đã nắm được sự khác nhau giữa chứng khoán phái sinh và chứng khoán cơ sở. Nhìn chung, hai loại chứng khoán này đều có những mặt lợi và mặt bất lợi, nhưng loại chứng khoán nào phù hợp với điều kiện giao dịch mà bạn đưa ra thì nên chọn loại đó để đầu tư.