Đầu tư chứng khoán đã có một năm tuyệt vời vào năm 2021 sau sự suy thoái kéo theo sự bắt đầu của đại dịch. Trong kỷ nguyên kỹ thuật số này, các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp mới đang dần phát triển các cách thức kinh doanh hiệu quả hơn và thay thế các công ty đương nhiệm trước đây.
Vì vậy, mặc dù năm 2023 không có khả năng lặp lại giá trị thị trường chứng khoán tăng vọt của năm ngoái, nhưng một số công ty công nghệ vẫn có nhiều tiềm năng cho nhiều năm tăng trưởng.
- Cổ phiếu esop là gì? Nên đầu tư vào cổ phiếu esop không?
- Cổ phiếu quỹ là gì? Tất cả thông tin về cổ phiếu quỹ mà bạn cần biết tại đây
- Cổ tức là gì? Hướng dẫn tính cổ tức khi đầu tư chứng khoán mới nhất 2023
- Coin rác là gì? Những loại coin rác tiềm năng nên đầu tư 2023
- Coinbase Ventures là gì? Đánh giá tiềm năng của quỹ Coinbase Ventures
Tổng quan về thị trường chứng khoán hiện nay
Thị trường chứng khoán kết thúc năm 2021 với nhiều diễn biến đa dạng, từ đợt bán tháo trong quý 1 khiến chỉ số VN-Index giảm xuống 660 điểm, thấp nhất trong 4 năm, đến sự phục hồi và tăng điểm mạnh mẽ, đặc biệt là trong quý 4 bất chấp tác động mạnh của Covid-19 đối với nền kinh tế toàn cầu. Đâu là động lực cho niềm tin của thị trường vào năm 2023?
Niềm tin của thị trường là động lực chính thúc đẩy dòng tiền đổ vào thị trường chứng khoán trong năm 2023. Việc tài khoản đầu tư chứng khoán của nhà đầu tư tăng kỷ lục trong năm ngoái có thể cho thấy những thay đổi thói quen từ gửi tiết kiệm, kênh đầu tư truyền thống sang đầu tư cổ phiếu. Do đó, những nhận định về lãi suất trong thời gian tới sẽ rất quan trọng để đánh giá mức độ hấp dẫn của các kênh đầu tư.
Có hai nguyên nhân chính dẫn đến mặt bằng lãi suất thấp như hiện nay. Đầu tiên là thanh khoản dư thừa trong hệ thống ngân hàng đã kéo lãi suất trên thị trường liên ngân hàng xuống mức thấp kỷ lục, với kỳ hạn 1 tháng nhiều thời điểm dao động quanh mức 0,15%/năm.
Tốc độ tăng trưởng tín dụng chậm là nguyên nhân chính dẫn đến tốc độ tăng trưởng thấp. Nguyên nhân thứ hai là chính sách nới lỏng tiền tệ thể hiện thông qua việc giảm lãi suất chính sách. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục tăng cung tiền thông qua mua ngoại tệ và bán đồng Việt Nam trên thị trường ngoại hối.
Tín dụng tăng trở lại vào cuối năm 2020. Theo NHNN, tính đến ngày 21/12, dư nợ cho vay đã tăng 10,14% so với cuối năm 2019, tăng mạnh so với mức tăng 5,12% vào cuối quý 3. Tăng trưởng tín dụng cả năm 2020 dự kiến đạt 10,5-11%, không thấp hơn nhiều so với mức tăng 12,1% của năm 2019. Đây là một con số ấn tượng cho thấy nhu cầu cho vay ngày càng nhiều.
Câu hỏi đặt ra là với sự gia tăng của nhu cầu vốn, liệu lãi suất tăng có đủ để đảo ngược dòng tiền từ chứng khoán sang tiền gửi ngân hàng?
Việc tăng lãi suất huy động sẽ là điều tất yếu nếu tín dụng tăng mạnh và các ngân hàng thiếu vốn. Khi đó, lãi suất chính sách, bao gồm cả trần lãi suất huy động và cho vay, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc điều hành lãi suất huy động vào năm 2021. Nói cách khác, mục tiêu của chính sách tiền tệ đến năm 2021 sẽ chi phối lãi suất thương mại.
Trên thực tế, Hoa Kỳ có ảnh hưởng lớn đến không chỉ chính sách vĩ mô của Việt Nam mà còn của nhiều quốc gia khác trên thế giới. Các động thái của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) luôn được theo dõi trên toàn cầu và có tác động nhất định đến hành động của NHNN.
Dưới tác động của đại dịch, Fed luôn thể hiện quan điểm giữ lãi suất mục tiêu thấp trong thời gian dài, cùng với việc duy trì các gói nới lỏng định lượng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Điều đó cho thấy, áp lực tăng lãi suất của NHNN trong năm nay sẽ giảm bớt và ngân hàng có thể tiếp tục duy trì lãi suất chính sách ở mức thấp như hiện nay để hỗ trợ kinh tế phục hồi và tăng trưởng.
Một yếu tố khác là dòng vốn nước ngoài dự kiến sẽ tăng mạnh trong năm nay với lập luận rằng Việt Nam là điểm sáng trong đầu tư. Nguồn cung ngoại tệ tăng sẽ tạo điều kiện cho NHNN mua thêm ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối vào năm 2020, đồng thời với việc bơm thêm tiền đồng ra thị trường. Đây sẽ là thanh khoản giảm áp lực vốn cho các ngân hàng thương mại trong trường hợp tín dụng tăng trưởng mạnh.
Tóm lại, với logic trên, nếu Fed tiếp tục nới lỏng tiền tệ và giữ nguyên lãi suất mục tiêu, dòng vốn nước ngoài vào thị trường trong nước duy trì tăng trưởng ổn định và không xảy ra cú sốc tài chính mạnh như Covid-19 gây ra, thì lãi suất chính sách, kể cả trần lãi suất huy động và cho vay, năm nay có thể tiếp tục được duy trì ở mức hiện tại và sẽ là mức trần cần thiết để giữ lãi suất huy động và cho vay ở mức thấp trong trường hợp tín dụng tăng trưởng mạnh.
Lãi suất thấp cùng với kỳ vọng vắc xin Covid-19 sẽ sớm tăng tốc phục hồi kinh tế là động lực thúc đẩy dòng tiền đổ vào thị trường đầu tư chứng khoán vào năm 2023.
Có nên đầu tư chứng khoán hay không?
Để làm rõ quan điểm này, có lẽ cần so sánh giữa tốc độ tăng trưởng thị trường hiện tại và thị trường năm 2006-2007, thời kỳ trước khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Đặc điểm chung là thị trường tăng trưởng theo chiều dọc, thể hiện sự phục hồi mạnh mẽ trong thời gian ngắn.
Cả hai đều là khoảng thời gian thu được lợi nhuận từ chứng khoán. Tuy nhiên, có xuất thân khác nhau. Trong thời điểm hiện tại, nền kinh tế toàn cầu dường như bước ra khỏi suy thoái và sự cố Covid-19 chỉ là ngắn hạn theo nhận định của nhiều chuyên gia. Đại dịch sẽ dần biến mất khi có vắc xin, và các hoạt động kinh doanh cũng như thương mại toàn cầu sẽ được nối lại.
Trong khi đó, trước cuộc khủng hoảng năm 2008 gắn liền với sự hình thành và phát triển của bong bóng bất động sản. Với kỳ vọng hoạt động kinh doanh của Việt Nam sẽ tiếp tục cải thiện trong năm 2023 cùng với đà phục hồi của kinh tế toàn cầu, thị trường chứng khoán Việt Nam khó có thể sụp đổ như năm 2008, và sẽ chỉ trải qua một đợt điều chỉnh giảm và vẫn duy trì xu hướng tăng trong trung hạn.
Những mối lo ngại khi đầu tư chứng khoán năm 2023
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều lo ngại về thị trường, không chỉ trong năm 2021 mà có thể trong trung hạn. Một trong những lo ngại là hệ quả của việc Fed kéo dài thời gian nới lỏng tiền tệ. Nguồn cung tiền khổng lồ đã thổi phồng bảng cân đối kế toán của Fed từ hơn 4,1 nghìn tỷ đô la Mỹ vào đầu năm 2020 lên hơn 7,3 nghìn tỷ đô la Mỹ vào ngày 14 tháng 12 năm 2020, đồng nghĩa với việc bơm hàng nghìn tỷ đô la Mỹ vào thị trường vào năm 2020. Lãi suất thấp và nguồn cung tiền tăng có thể làm suy yếu đồng đô la.
Trong thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp đã thay đổi chiến lược đầu tư vào châu Á thay cho Hoa Kỳ và Khu vực đồng tiền chung châu Âu do lãi suất ở đó quá thấp. Tập đoàn tài chính lớn nhất Nhật Bản MUFG đã chi 15 tỷ USD mua cổ phần của các tổ chức tín dụng ở Thái Lan, Việt Nam, Indonesia và Philippines. Tập đoàn cũng là cổ đông lớn của VietinBank tại Việt Nam.
Việc rút vốn khỏi các môi trường lãi suất thấp như Hoa Kỳ sẽ làm suy yếu đồng đô la Mỹ nhiều hơn, trong khi nguồn cung tiền lớn sẽ gây ra kỳ vọng về siêu lạm phát của đồng đô la. Điều này, có thể khởi động việc bán tháo các tài sản được trả lãi bằng đô la Mỹ, sẽ khiến đồng đô la rơi vào tình trạng siêu lạm phát mặc dù không có khả năng xảy ra một chuyến bay khỏi đồng tiền dự trữ toàn cầu này.
Tuy nhiên, nếu một sự kiện như vậy xảy ra, nó sẽ là một cuộc khủng hoảng ở Hoa Kỳ và tác động của nó đến thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có thể nhìn thấy được.
Một rủi ro khác là lãi suất thấp có thể bắt đầu bong bóng bất động sản ở Hoa Kỳ, vốn đã xảy ra sau cuộc khủng hoảng dotcom và dẫn đến cuộc khủng hoảng cho vay dưới chuẩn năm 2008. Lãi suất cho vay mua nhà ở Hoa Kỳ hiện đang rất thấp (trung bình đối với khoản vay 30 năm với lãi suất cố định giảm xuống chỉ còn 2,6%/năm), thấp nhất trong vòng 50 năm.
Lập trường của Fed về việc duy trì lãi suất thấp có thể đẩy giá bất động sản lên cao khi việc sở hữu nhà dễ dàng. Bong bóng có thể phát triển trong môi trường lãi suất thấp và bùng nổ khi Fed tăng lãi suất một lần nữa. Hậu quả của cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 vẫn là một bài học lớn, vì nó đã tác động đến hệ thống tài chính toàn cầu và thị trường chứng khoán Việt Nam.
Tóm lại, trong ngắn hạn, đầu tư chứng khoán Việt Nam vẫn đón nhận những thông tin tích cực. Tình hình dịch bệnh vào năm 2021 có thể sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2023 với hy vọng vào sự phục hồi mạnh mẽ của các doanh nghiệp Việt Nam.