Những người làm kinh tế, tài chính chắc hẳn không còn quá xa lạ với thuật ngữ “thặng dư vốn cổ phần”. Có thể nói đây là khái niệm thường xuyên xuất hiện trong báo cáo tài chính hàng tháng hoặc hàng quý của các công ty cổ phần. Nếu bạn vẫn chưa biết chính xác thặng dư vốn cổ phần là gì? Công thức tính thặng dư cổ phần như thế nào thì đừng bỏ qua bài viết hôm nay của Fx.com.vn nhé!
- Lãi ròng là gì và vai trò quan trọng của nó trong đánh giá hiệu suất kinh doanh
- Tỷ giá hối đoái là gì? Định nghĩa và ý nghĩa của tỷ giá hối đoái
- Lãi gộp là gì? Khái niệm và cách tính lãi gộp trong kinh doanh
Thặng dư vốn cổ phần là gì?
Vốn được coi một phần quan trọng cốt lõi của công ty. Việc quản lý và vận hành vốn hiệu quả sẽ hỗ trợ rất nhiều cho doanh nghiệp cũng như đảm bảo các hoạt động của công ty sẽ diễn ra một cách suông sẻ, trơn tru. Doanh nghiệp có thể huy động nguồn vốn theo các cách khác nhau.
Sự chênh lệch giữa giá thị trường của cổ phiếu và mệnh giá của công ty được gọi là thặng dư vốn cổ phần – Surplus equity.
Mệnh giá và giá thị trường là hai khái niệm chính bạn cần quan tâm khi tìm hiểu về thặng dư vốn cổ phần. Mệnh giá được cho là giá trị cố định của cổ phiếu của công ty. Chi phí thực tế để các nhà đầu tư mua cổ phiếu mong muốn được gọi là giá thị trường. Mức giá này không cố định và dao động theo sự biến động của thị trường.
Ý nghĩa của thặng dư vốn cổ phần là gì?
Theo tiêu chuẩn kế toán, thặng dư vốn cổ phần là một thành phần thiết yếu của vốn chủ sở hữu trong các báo cáo tài chính của công ty.
Thặng dư vốn cổ phần nằm tách biệt và không được hạch toán vào trong lợi nhuận kinh doanh của công ty, đặc biệt sẽ không được ghi nhận nó là khoản thu nhập của doanh nghiệp.
Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể chuyển phần thặng dư thành vốn cổ phần để tăng vốn điều lệ của doanh nghiệp.
Công thức tính thặng dư vốn cổ phần
Theo định nghĩa, thặng dư vốn cổ phần được tính bằng công thức dưới đây:
Thặng dư vốn cổ phần = (Giá thị trường – Mệnh giá) x Tổng số cổ phiếu công ty đã phát hành.
Lưu ý: Khoản này không bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng từ thặng dư được tính toán.
Ví dụ: Với giá 100.000 đồng/cổ phiếu vào năm 2020, Công ty cổ phần TIKI đã bán hơn 120 triệu cổ phiếu của mình cho Vingroup. Biết rằng mệnh giá cổ phiếu phổ thông của mỗi cổ phiếu niêm yết của công ty hiện nay là 10.000 đồng.
Từ đó bạn có thể áp dụng công thức sau để có được thặng dư vốn:
(100.000 – 10.000) x 120.000.000 = 10.800.000.000 (Tức 10.8 tỷ đồng)
Quy định mới nhất về thặng dư vốn cổ phần là gì?
Pháp luật Việt Nam hiện nay quy định các hạn chế về vượt quá vốn cổ phần đối với các công ty thương mại hợp pháp đã được công bố, sửa đổi và cập nhật. Dưới đây là những quy định mới nhất mà các doanh nghiệp và nhà đầu tư nên biết.
Quy định về việc tính thuế
Thặng dư vốn cổ phần sẽ được miễn thuế theo quy định của Nhà nước. Lý do là thặng dư vốn của công ty không phản ánh doanh thu từ hoạt động. Do đó, doanh nghiệp sẽ có thể hưởng tất cả các khoản lãi vốn từ vốn cổ phần miễn thuế.
Hạch toán doanh nghiệp
Theo Luật Doanh nghiệp, phần thặng dư vốn sẽ không được tính vào thu nhập của doanh nghiệp. Các khoản thặng dư này sẽ không được tính là hoạt động kinh doanh của công ty vì chúng là kết quả của việc mua và bán cổ phiếu. Mà thay vào đó, khoản thặng dư vốn cổ phần sẽ được tính vào khoản thặng dư vốn.
Khoản chênh lệch giảm
Khoản chênh lệch giảm là khoảng chênh lệch xảy ra khi cổ phiếu của một công ty được giao dịch với giá thấp hơn mệnh giá. Mặc dù hiếm khi xảy ra, nhưng trong trường hợp xấu nhất, công ty sẽ phải sử dụng thặng dư vốn tích lũy để bù đắp khoản lỗ. Công ty sẽ cần sử dụng doanh thu được khấu trừ thuế của công ty để bù đắp khoản thiếu hụt nếu thặng dư trước vốn không đủ để trang trải.
Điều chỉnh tăng vốn điều lệ
Hiện nay theo quy định, các doanh nghiệp được phép chuyển nhượng vốn cổ phần để tăng vốn điều lệ. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này phải tuân theo một số quy định cụ thể:
- Đối với cổ phần phát hành cho dự án đầu tư: Công ty phải đảm bảo dự án đã hoàn thành và đã được đưa vào sử dụng sau 3 năm nếu muốn chuyển nhượng phần vốn thừa để tăng vốn điều lệ.
- Đối với cổ phiếu phát hành bổ sung vốn lưu động: Công ty sẽ được chuyển nhượng ngay phần vốn cổ phần phát hành để tăng vốn điều lệ sau khi cổ phiếu đã phát hành được 1 năm.
- Về cổ phiếu quỹ: Nếu bán hết số cổ phiếu quỹ của công ty thì phần vốn thừa có thể được chuyển ngay để tăng vốn điều lệ. Trước khi được chuyển đổi thành vốn điều lệ, công ty phải đạt thặng dư vốn cổ phần lớn hơn toàn bộ số cổ phiếu quỹ chưa bán nếu chưa bán hết.
Yếu tố nào ảnh hưởng đến thặng dư vốn cổ phần?
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu cũng là những yếu tố ảnh hưởng đến thặng dư vốn cổ phần, bao gồm:
- Quy luật cung cầu của thị trường chứng khoán: Quy luật cung cầu có ảnh hưởng rất nhiều đến giá cổ phiếu. Tổ chức phát hành phải tăng giá để đảm bảo việc bán ra nếu có nhiều nhà đầu tư hơn dự kiến muốn mua cổ phiếu. Từ đó dẫn đến việc thặng dư vốn cổ phần do cầu tăng nhưng cung không tăng.
- Tốc độ tăng trưởng kinh doanh: Nếu một công ty có lợi nhuận và tăng trưởng nhanh, điều này cho thấy rằng có rất nhiều cơ hội để mở rộng trong tương lai. Kết quả là, giá trị cổ phiếu phát hành của nó đã tăng lên.
- Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội: Giá trị của cổ phiếu công ty cũng bị ảnh hưởng lớn bởi môi trường chính trị, xã hội và kinh tế. Khi nền kinh tế đang dần mở rộng,các doanh nghiệp có môi trường tốt để phát triển sẽ góp phần làm tăng giá trị cổ phiếu và ngược lại. Sự bất ổn trong nền kinh tế, suy thoái, lạm phát gia tăng và khả năng nhiều doanh nghiệp tuyên bố phá sản đều dẫn đến sự sụt giảm giá trị thị trường của cổ phiếu.
- Các hiệu ứng tâm lý đám đông: Nhiều đối thủ kinh doanh sử dụng các phương tiện truyền thông như lợi thế của họ để thao túng dư luận và hạ giá cổ phiếu. Chẳng hạn, một số thông tin bất lợi từ các giám đốc điều hành công ty, chủ sở hữu công ty có liên quan đến tranh chấp pháp lý, một số tin tức kinh doanh không thuận lợi hoặc chiến lược đánh vào tâm lý người mua cổ phiếu khiến nhu cầu tăng cao như FUD, FOMO,…
- Yếu tố khác: Cùng với các yếu tố kể trên, lãi suất, tỷ giá tiền tệ, tốc độ tăng trưởng GDP trong nước,… cũng tác động đến giá cổ phiếu.
Kết luận
Có thể nói thặng dư vốn cổ phần là một trong những khái niệm cơ bản trong kinh doanh, bất kể ai muốn tham gia, góp vốn đầu tư đều phải hiểu rõ các khái niệm này. Hy vọng thông qua bài viết hôm nay của FX Việt bạn đã biết được thặng dư vốn cổ phần là gì? Cách tính cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến nó cũng như cách tính chính xác nhất về thặng dư vốn cổ phần. Hãy truy cập website của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin đầu tư tài chính hữu ích khác nhé! Chúc bạn đầu tư hiệu quả!