Thao túng là một hiện tượng điển hình trong cuộc sống của chúng ta. Thao túng có thể được định nghĩa là sự nỗ lực thao túng tài sản hoặc tinh thần của ai đó. Đặc biệt hành vi thao túng được xem là rất phổ biến trong thị trường chứng khoán. Vì vậy, chính xác thao túng là gì? Nhà đầu tư nên làm gì để thoát khỏi sự thao túng? Hãy cùng FX Việt đi tìm hiểu thêm trong bài viết này.
Thao túng là gì?
Thao túng là một hành vi nỗ lực để gây ảnh hưởng hoặc kiểm soát người hoặc vật khác. Mỗi cá nhân sẽ có các mục tiêu thao túng khác nhau, do đó tùy vào mục tiêu mà thao túng có ý nghĩa tốt hoặc xấu.
Thao túng có thể có tác động đến lợi ích của người khác trong một số trường hợp. Do đó, chúng ta phải ý thức được rằng chúng ta đang bị kiểm soát để có phản ứng phù hợp.
Thao túng thị trường chứng khoán là gì?
Thao túng chứng khoán hay còn được gọi là thao túng giá cổ phiếu. Thao túng cổ phiếu là một hành vi gian lận liên quan đến việc cố tình thao túng thị trường bằng cách sử dụng các nguyên tắc cung và cầu để thao túng giá cổ phiếu vì lợi ích cá nhân.
Thao túng thị trường chứng khoán sẽ cản trở việc tính toán giá trị doanh nghiệp, cản trở việc phân tích các khoản đầu tư tốt, gây ảnh hưởng xấu đến tính bền vững, tính công khai, minh bạch của thị trường.
Thao túng tiền tệ là gì?
Thao túng tiền tệ là hành vi chính phủ của một quốc gia phá giá đồng nội tệ của mình so với ngoại tệ. Mục tiêu chính là làm cho các mặt hàng nhập khẩu rẻ hơn so với các sản phẩm bản địa. Điều này sẽ khuyến khích mọi người mua nhiều mặt hàng nước ngoài hơn.
Thao túng tiền tệ, nói cách khác, là sự tham gia của chính phủ vào tỷ giá hối đoái vì lợi thế thương mại. Mặt khác, thao túng tiền tệ có thể dẫn đến sự mất cân bằng thương mại lớn ở quốc gia nhập khẩu.
Các hành vi thao túng thị trường
Thao túng thị trường chứng khoán là bất hợp pháp. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư tiếp tục mắc phải các hành vi sau:
- Sử dụng nhiều tài khoản giao dịch để mua và bán cổ phiếu trong thời gian thực nhằm tạo cung và cầu giả.
- Đặt lệnh mua, bán cổ phiếu trong cùng ngày giao dịch hoặc câu kết với các thành viên khác (chỉ chuyển quyền sở hữu giữa các thành viên trong nhóm) để tạo giá chứng khoán ảo.
- Liên tục mua bán chứng khoán với khối lượng lớn trong thời gian mở cửa hoặc đóng cửa thị trường.
- Thực hiện giao dịch chứng khoán thông qua cộng tác, khuyến khích người khác gửi lệnh mua/bán cổ phiếu liên tục.
- Mua bán chứng khoán lớn để thúc đẩy giá tăng hoặc giảm: Để thao túng thị trường, các nhà đầu tư có thể mua hoặc bán một lượng lớn chứng khoán của một doanh nghiệp nhằm làm tăng hoặc giảm giá thị trường của doanh nghiệp đó. Những hành động này có thể gây ra sự khác biệt về giá cổ phiếu so với giá trị thực của nó.
- Cung cấp thông tin giả hoặc sai lệch cho nhà đầu tư: Những kẻ thao túng thị trường có thể tạo ra tin tức giả mạo hoặc thông tin sai lệch về bất kỳ doanh nghiệp hoặc ngành nào nhằm gây ra biến động giá cả. Điều này ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của nhà giao dịch cũng như những biến động bất ngờ của giá thị trường.
- Tạo cảnh báo giả hoặc giao dịch phi pháp: Để tạo sự hoang mang cho thị trường, những kẻ thao túng này sẽ sử dụng các phương thức giao dịch bất hợp pháp hoặc đưa ra cảnh báo sai. Điều này mang lại lợi ích cho các nhà đầu tư thao túng trong khi đẩy giá thị trường xuống.
- Gây ra những sai lệch về thông tin và giá cổ phiếu: Nhà đầu tư thao túng thị trường có thể tạo ra tín hiệu giao dịch giả mạo thông qua nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm đăng các bài viết giả mạo trên các website hoặc diễn đàn chứng khoán, đồng thời tạo sự khác biệt về thông tin và giá cổ phiếu dựa trên các thông tin này.
Hậu quả của hành vi thao túng thị trường
Đối với các nhà đầu tư
Hành động thao túng thị trường có thể gây ra rủi ro lớn cho các nhà đầu tư. Những kẻ này sẽ cung cấp thông tin giả mạo khiến cho các nhà giao dịch đưa ra quyết định đầu tư sai lầm, thậm chí mua vào số lượng lớn cổ phiếu.
Khi giá cổ phiếu giảm mạnh, những nhà đầu tư này buộc phải bán lỗ hoặc mất toàn bộ số tiền đầu tư ban đầu. Nhiều người đã mất hết tài sản đầu tư chỉ trong một ngày, khiến họ thực hiện những hành động nguy hiểm hoặc sai trái.
Đối với các doanh nghiệp
Thao túng thị trường chứng khoán có tác động nghiêm trọng đến giá trị đầu tư. Nhiều doanh nghiệp sẽ không thể phân tích, xác định đâu là khoản đầu tư hiệu quả nhất, dẫn đến hoạt động sản xuất kinh doanh bị bỏ lỡ hoặc chậm trễ.
Hành động này đã dẫn đến việc sa thải nhân viên làm tăng tỷ lệ thất nghiệp và gây ảnh hưởng đến an sinh xã hội và sự phát triển kinh tế của đất nước. Tệ nạn cũng sẽ bắt đầu lan rộng và đời sống của toàn xã hội sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
Khi thị trường chứng khoán bị thao túng, giá cổ phiếu không phản ánh chính xác tình hình kinh doanh của công ty, gây khó khăn cho việc huy động vốn cũng như ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động kinh doanh của công ty.
Hơn nữa, thao túng thị trường làm dấy lên nhiều lo ngại về các hoạt động tội phạm, đặc biệt là các trường hợp rửa tiền hoặc gian lận đầu tư. Điều này khiến cho nền kinh tế của một quốc gia phải đối mặt với nhiều rủi ro lớn.
Dấu hiệu nhận biết thao túng thị trường
Thị trường chứng khoán cực kỳ nhạy cảm với các tin tức tài chính. Do đó, nhiều người đã lợi dụng điều này để thực hiện thao túng. Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo thị trường chứng khoán đang bị thao túng:
Fake news
Fake news thường được gọi là tin giả, là thông tin sai lệch về một công ty. Thông thường, các nhà đầu tư chứng khoán lành nghề sẽ sử dụng các phương tiện truyền thông để phát đi thông tin sai lệch về một công ty nhằm khiến toàn bộ thị trường chuyển động theo hướng có lợi cho họ.
Spoofing The Tape
Spoofing The Tape là một kỹ thuật trong đó một “kẻ gian lận” đặt mua một số lượng lớn cổ phiếu nhưng không có ý định mua chúng. Bởi vì đây là một cái bẫy có chủ ý được đặt ra bởi những kẻ này.
Cái bẫy này sẽ khiến các nhà đầu tư khác tỏ ra là “miếng mồi ngon” và khiến họ đưa ra quyết định mua/bán phù hợp. Sau khi hoàn thành mục tiêu, “kẻ gian” sẽ nhanh chóng rút lệnh trước khi giao dịch diễn ra vài giây. Do bị mắc bẫy, các nhà đầu tư khác phải gánh chịu tổn thất.
Bear Raiding
Bear Raiding là một hoạt động bất hợp pháp tập hợp lại để làm giảm giá cổ phiếu bằng cách bán khống và phổ biến những tin đồn tiêu cực về một công ty.
Khối lượng giao dịch lớn bất ngờ
Nếu khối lượng giao dịch của một cổ phiếu đột ngột tăng lên mà không có lý do rõ ràng, điều này có thể cho thấy sự thao túng thị trường.
Biến động giá không rõ ràng
Khi giá cổ phiếu tăng hoặc giảm bất ngờ mà không chịu sự ảnh hưởng bởi yếu tố kinh tế hoặc tin tức, điều đó có thể cho thấy sự thao túng thị trường.
Đồng loạt diễn ra mua hoặc bán
Một số lượng lớn nhà đầu tư mua hoặc bán cổ phiếu cùng một lúc, đây chính là dấu hiệu cho thấy sự thao túng thị trường.
Giá cổ phiếu không phản ánh thực trạng kinh doanh công ty
Nếu giá cổ phiếu biến động thất thường mà không thể hiện rõ ràng tình trạng hoạt động của công ty. Đồng thời, một số lượng lớn nhà đầu tư có quan hệ chặt chẽ với một công ty đang đồng thời mua và bán cổ phiếu của công ty đó, điều này cho thấy sự thao túng thị trường.
Lưu ý: Việc xác định dấu hiệu thao túng thị trường không hề dễ dàng và phải được thực hiện bởi các chuyên gia tài chính, chứng khoán.
Trader nên làm gì để tránh bị thao túng?
Bổ sung kiến thức đầu tư
Khi đầu tư vào thị trường chứng khoán, nhà đầu tư phải am hiểu về tài chính doanh nghiệp và thị trường chứng khoán. Bởi vì chỉ có kiến thức được giáo dục mới không bị ảnh hưởng bởi những tin đồn bên ngoài và nhanh chóng phát hiện ra hành vi thao túng giá cổ phiếu.
Tránh xa các hiệu ứng FOMO
Thao túng thị trường tạo ra cung cầu ảo khiến nhiều nhà đầu tư lo sợ tụt hậu và bỏ lỡ cơ hội, dẫn đến hiệu ứng FOMO. Mặt khác, hiệu ứng FOMO khiến những kẻ thao túng thậm chí còn kiếm được nhiều lợi nhuận hơn. Do đó, các nhà đầu tư phải có tư duy tránh bẫy.
Xem xét ban lãnh đạo của doanh nghiệp
Khi quyết định mua cổ phiếu, nhà đầu tư phải đánh giá xem lịch sử giao dịch của công ty đó có tốt hay không? Các giám đốc điều hành có năng lực là những người có tầm nhìn với những ý tưởng kinh doanh hợp lý mang lại lợi ích cho các cổ đông. Vì vậy, kiểm tra năng lực quản lý của người lãnh đạo cũng là một yếu tố hết sức quan trọng.
Xây dựng chiến lược đầu tư rõ ràng
Để tránh bị thao túng khi đầu tư, nhà giao dịch nên xây dựng một chiến lược đầu tư rõ ràng ngay từ đầu. Đặc biệt, phải bám sát kế hoạch đầu tư ban đầu mà bạn đã tạo nên để không bị ảnh hưởng bởi những biến động của thị trường.
Nếu đầu tư mà không có phương pháp rõ ràng, bạn sẽ dễ đưa ra quyết định sai lầm khi chịu sự ảnh hưởng của các tin tức giả mạo hoặc sự thao túng của các cá mập, dẫn đến những tổn thất nghiêm trọng cho các khoản đầu tư của mình.
Chính vì vậy, việc dựa vào kiến thức và kinh nghiệm để phát triển chiến lược giao dịch sẽ giúp cho các nhà đầu tư kiểm soát được cảm xúc và tránh được các rủi ro khi giao dịch.
Kết luận
Hy vọng rằng những thông tin trên đã giúp các nhà đầu tư hiểu được những gì thao túng là gì cũng như cách phòng tránh thao túng. Hãy truy cập website của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác.