Bật mí cách giao dịch hiệu quả với mô hình cốc tay cầm trong đầu tư

Mô hình cốc tay cầm là một trong những mô hình giá phổ biến trên thị trường chứng khoán và ngoại hối. Mô hình này có hình dạng như một chiếc cốc có quai và thường xuất hiện khi thị trường đang trong xu hướng giảm và có dấu hiệu tăng nhẹ. Mô hình này được phát triển bởi William O’Neil – một nhà đầu tư nổi tiếng trên thị trường tài chính thế giới với 25 năm kinh nghiệm với tư cách là một nhà môi giới chứng khoán, nhà đầu tư tài chính nổi tiếng.

Vậy bạn có biết mô hình cốc tay cầm là gì? Ý nghĩa của nó trong quá trình giao dịch ra sao mà William O’Neil lại khẳng định như vậy? Hãy cùng FX Việt tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Nội dung bài viết

Khái niệm mô hình cốc tay cầm là gì?

Mô hình cốc tay cầm hay còn gọi là mô hình Cup and Handle là mô hình phổ biến trong đầu tư chứng khoán. Mô hình này xuất hiện khi thị trường đang có hiện tượng giảm giá nhẹ rồi tăng giá dần đều tạo thành một đường cong hình chữ “U” của phần thân cốc. Sau đó sẽ có một sự hồi giá đi xuống và đảo chiều trở lên nhọn hơn một chút như hình chữ “V” ở phía bên phải của cốc tạo thành cái tay cầm.

Phần tay cầm này thường được hình thành từ 1-2 tuần và có những phiên giảm giá mạnh xuống đáy trước khi được kéo lên, gần khu vực đáy của tay cầm khối lượng giảm mạnh và gần như cạn kiệt thanh khoản. Đây là dấu hiệu khả quan vì lúc này lượng cung đã được cắt giảm bớt hoặc những nhà giao dịch không đủ mạnh đã được loại bỏ nhờ các phiên giảm giá này. Khi lượng cung yếu dần thì chỉ cần có một lượng cầu nhỏ thôi cũng đủ để cho giá tăng mạnh.

Định nghĩa mô hình cốc tay cầm là gì? — Dinh nghia mo hinh coc tay cam la gi?

Mô hình này là một trong những mô hình quan trọng được William O’Neil nghiên cứu thành công từ những năm 1980. Mặc dù ông không phải là người đầu tiên phát hiện ra mô hình này nhưng lại là người hoàn thiện mô hình này một cách tốt nhất. Đến nay nó trở thành mô hình giá vô cùng phổ biến được hầu hết người tham gia giao dịch và đầu tư quan tâm.

Mô hình Cup and Handle trong kỹ thuật mô hình giá — Mô hình cốc tay cầm trong chứng khoán

Mô hình chiếc cốc tay cầm thường được hình thành trong khoảng từ 3 đến 6 tháng, khoảng cách đi từ đầu cốc đến phần đáy cốc là 12% đến 15% đôi khi có thể lên đến 33%. Vào năm 2005 Bulkowski đã nghiên cứu ra rằng mức tăng trung bình của mô hình sau khi phá vỡ là 34% và còn đưa ra mục tiêu giá cho mô hình này như sau:

Mô hình Cup & Handle

Giá phá vỡ + [(Giá cao nhất trên miệng cốc – Giá thấp nhất ở đáy cốc) * 50%]

Mô hình Cup & Handle đảo ngược (mô hình cốc tay cầm ngược)

Giá phá vỡ – ( Chiều cao tay cầm * 47%)

Thành phần trong mô hình Cup & Handle

Mô hình cái cốc và tay cầm có hai phần là phần cốc và phần tay cầm. Phấn cốc thường có hình dạng giống hình chữ U hoặc cũng có khi bạn thấy nó giống với hình vòng cung. Phần cốc được hình thành trong khoảng 6 tháng, hai miệng của cốc không bắt buộc phải bằng nhau. Phần tay cầm được hình thành trong thời gian ngắn hơn, thông thường là vài tuần.

Dưới đây là đặc điểm của phần cốc và tay cầm của mô hình.

Đặc điểm của chart cốc tay cầm. Hình ảnh mẫu hình cốc tay cầm trong chứng khoán

Về phần cốc (Cup)

Phần này được hình thành sau một xu hướng giảm tối thiểu là 30%. Đây là giao đoạn khởi đầu tuyệt vời cho sự đột phát mạnh khi phần hình tay cầm được xác nhận.
Lúc đầu thị trường có xu hướng tăng nhưng lại giảm để tạo thành phần thân của mô hình cái cốc tay cầm.
Sau đó giá sẽ di chuyển đến phần đáy cốc và điều chỉnh để hoàn thiện phần thân bên phải của cốc.

Theo như người sáng lập nên mô hình coốc tay cầm cho hay, thời gian để phần thân cốc được hoàn thiện là từ 3 đến 6 tháng. Độ cao của cốc thường sẽ từ 12% đến 15% hoặc cao nhất là lên đến 33%.

Khi bạn nối đỉnh cốc lại với nhau sẽ hình thành nên đường kháng cự. Như đã nói ở trên, hai phần đỉnh của cốc không nhất thiết phải bằng nhau, thông thường đỉnh bên trái sẽ thấp hơn so với đỉnh bên phải. Vì vậy mà đường kháng cự cũng sẽ hơi chếch lên trên.

Về phần tay cầm (Handle)

Tay cầm được hình thành sau khi phần cốc được hoàn tất, lúc này thị trường sẽ có xu hướng giảm nhẹ xuống khoảng 1/3 chiều cao của cốc. Lưu ý, độ sâu này không được dài quá 1/2 độ sâu của cốc.
Sau quá trình tích lũy từ 1 đến 4 tuần, giá sẽ điều chỉnh để thiết lập mô hình nến cốc tay cầm hoàn chỉnh. Dấu hiệu nhấn biết mô hình cốc tay cầm xác nhận là khi giá tiếp tục tăng để break out.

Đặc điểm của mô hình cốc tay cầm

Mô hình cốc tay cầm thuận (xuôi):

Phần thân cốc (cup):

Mô hình cốc tay cầm thuận được hình thành sau xu hướng tăng (uptrend). Mô hình này có mức giảm dao động từ 12% đến 30%, tối đa là 50% điểm bắt đầu từ miệng cốc đến đáy cốc.

Sau một thời gian, giá sẽ bắt đầu tăng ít nhất 30% và tăng trở lại 100% từ đáy cốc lên đỉnh cốc. Mặc dù hai chiếc cốc có thể không hoàn toàn giống nhau nhưng chúng không bị nghiêng quá mức. Quá trình hình thành thân cốc thường mất từ 3 – 6 tháng.

Phần tay cầm/quai (handle):

Phần tay cầm của mô hình cốc này hơi lệch xuống dưới. Nó sẽ nằm ở nửa trên của chiếc cốc và trên đường MA200, bằng 1/3 so với thân cốc là đẹp nhất (tỷ lệ giảm thường từ 5% – 10% không vượt quá 15%).

Volume của phần quai thường nhỏ. Thanh khoản càng được sử dụng hết thì càng tốt, cho thấy người bán không muốn bán. Mô hình sẽ được coi là hoàn chỉnh sau khi tay cầm tăng giá vượt qua mức kháng cự. Khối lượng giao dịch tại điểm đột phá cao hơn 40–50% so với mức trung bình của các phiên trước. Quá trình hình thành quai cốc thường mất từ một đến bốn tuần.

Mô hình cốc tay cầm ngược

Trái ngươc với mô hình cốc tay cầm thuận, mô hình cốc tay cầm ngược sẽ xuất hiện trong thời kỳ suy thoái kéo dài.

Cách nhận diện mẫu hình cốc và tay cầm

Mặc dù là một mô hình ít xuất hiện trên thị trường, nhưng nếu nó được hình thành hoàn hảo thì sẽ giúp nhà đầu tư kiếm được không ít lợi nhuận, mức tăng giá có thể lên đến 20% – 35% (bằng chiều sâu của đáy). Vì vậy, nhà đầu tư nào phát hiện sớm được mẫu hình cốc tay cầm là nhà đầu tư có lợi thế trên thị trường.

Mô hình cốc tay cầm là gì? Hướng dẫn giao dịch với cốc tay cầm chứng khoán

Thực tế có nhiều lúc đường giá không đáp ứng đủ các tiêu chí dẫn đến mô hình cốc tay cầm thất bại. Theo đó, bạn có thể tham khảo các đặc điểm nhận biết mẫu hình chiếc cốc tay cầm như sau:

Chiều dài đáy cốc sẽ có hình chữ U hoặc chữ V, tuy nhiên nếu mô hình phát triển theo chữ U thì các tín hiệu mà nó cung cấp sẽ mạnh hơn
Mô hình cốc cầm tay có dạng cốc và có tay cầm. Trong một vài trường hợp, tay cầm cốc sẽ không được hình thành so giá không điều chỉnh giảm nhẹ mà tiếp tục tăng. Nó vẫn được coi là mô hình cốc tay cầm nhưng tỷ lệ thành công không cao.
Mô hình thường xuất hiện cuối một xu hướng tăng và không có quy định về vị trí hình thành.
Độ sâu của tay tầm không vượt quá 50% độ sâu của cốc.
Khối lượng giao dịch giảm khi tiến gần đến đáy cốc vì thanh khoản kém hơn, dẫn đến ít người bán hơn vì họ không muốn bán nữa. Mô hình cốc và tay cầm này được chứng minh là đáng tin cậy trong phiên khi xuất hiện một cây nến đột phá, trùng hợp với sự gia tăng hoạt động giao dịch.

Trên thự tế, cốc tay cầm mô hình sẽ không đẹp như những gì lý thuyết mô tả và rất khó để nhận biết. Chính vì vậy, bạn cần có những công cụ hỗ trợ và cẩn trọng hơn khi quan sát.

Hoạt động của mô hình cup and handle

Đường đi của mẫu hình chiếc cốc cầm tay cũng khá đơn giản, phần cong của thân cốc là nơi có sự giảm nhẹ về giá làm cho các nhà đầu tư hơi lung lay về tâm lý (điều này được nhận thấy từ việc giảm khối lượng giao dịch ở phía bên trái của cốc). Sau thời gian này khi mà họ thấy được giá đã đạt tới mức các nhà đầu tư/ nhà giao dịch thấy sẽ đạt được lợi nhuận lớn họ sẽ mua và tích lũy một lượng cổ phiếu lớn làm cho khối lượng giao dịch tăng lên.

Khi giá chạm tới mức ngang bằng với đỉnh bên trái của miệng cốc thì giá ở đó sẽ đóng vai trò như một đường kháng cự và họ sẽ bắt đầu bán đề chốt lời. Việc làm này của các nhà giao dịch đã góp phần tạo ra chiếc tay cầm của cốc và một lần nữa họ lại mua thêm một số lượng cổ phiếu nữa và giá lại đạt đến đường kháng cự lần thứ 2, lần này khối lượng giao dịch và thời gian ít do đó mới tạo thành hình chữ V – phần tay cầm của chiếc cốc.

Mô hình chiếc cốc tay cầm trong forex – Xem đồ thị cốc tay cầm

Cụ thể như sau: Trước khi bước vào mẫu cốc tay cầm bạn cần chắc chắn rằng các cặp tiền tệ đã tăng lên 30% trước đó. Điều này có nghĩa rằng các cặp tiền tệ này đang nằm trong xu hướng tăng giá mạnh mẽ, việc tạo ra các mô hình chỉ là bước đệm để hỗ trợ và chuẩn bị cho đợt tăng giá mới mà thôi.

Giao dịch trong mô hình cốc tay cầm cũng khá đơn giản, bạn chỉ việc chọn thời điểm “chín muồi” để vào giao dịch BUY mà thôi:

Bạn vào BUY khi đáy cốc vừa chuẩn bị hình thành. Chú ý theo dõi thời điểm đường giá có khuynh hướng đi ngang tạo thành đáy cốc và khi đường giá có khuynh hướng cong lên, kèm theo khối lượng tăng hơn so với mức trung bình của giai đoạn liền trước đó thì BUY. Một thời điểm khác cũng có thể BUY tại ngay đáy của phần tay cầm. Thường thì khoảng cách từ miệng cốc xuống đáy tay cầm sẽ bằng ⅓ chiều cao của cốc vì vậy hãy cân nhắc kỹ khi BUY tại đây.
Cách tiếp theo bạn có thể áp dụng đó là BUY ngay khi giá Breakout vượt miệng cốc, thông thường khối lượng tại phiên vượt sẽ lớn hơn khối lượng trung bình của phần tay cầm.

Hướng dẫn cách giao dịch với cup and handle

Cách giao dịch với mô hình cốc và tay cầm không quá khó khăn đối với nhà đầu tư. Bạn chỉ cần chọn đúng điểm vào lệnh là đã giải quyết được 80% vấn đề khi giao dịch. Hiện có 2 cách để giao dịch với mô hình này như sau:

Cách 1: Vào lệnh khi giá breakout khỏi đỉnh cốc & tay cầm

Cách giao dịch này khá phổ biến và hầu như khi nhìn thấy mô hình cốc tay cầm này, trader nào cũng sẽ thực hiện chiến lược giao dịch này. Nếu giá đi đúng dự đoán của bạn thì trader sẽ nhận được một khoảng lợi nhuận khổng lồ, tuy nhiên cách giao dịch này cũng tồn tại khá nhiều rủi ro.

Cách giao dịch với mô hình cốc tay cầm — Cách giao dịch với biểu đồ cốc tay cầm

Cách 2: Vào lệnh khi giá giao dich quay lại vùng hỗ trợ ở phần tay cầm

Phương thức giao dịch này an toàn và ít rủi ro hơn vì nó đảm bảo rằng các nhà đầu tư sẽ tham gia thị trường khi phạm vi giá quay trở lại để kiểm tra vùng hỗ trợ trước đó của tay cầm trước khi vượt qua đỉnh cốc để xác nhận mô hình, khoảng 30-31, giả sử giá kiểm tra lại gần tay cầm. Điều nguy hiểm là nhà đầu tư có thể mất một phần lợi nhuận nếu thị trường phục hồi do vào lệnh muộn nếu bạn không kiểm tra lại và thoát ra khỏi đỉnh cốc.

Cách 3 : Vào lệnh tại phần đáy tay cầm

Chiến lược giao dịch này có tiềm năng lợi nhuận lớn nhất nhưng cũng có mức độ rủi ro cao nhất. Bằng cách sử dụng chiến lược này, các nhà đầu tư có thể xác nhận mô hình mà không cần đợi tín hiệu thoát ra khỏi đỉnh cốc; thay vào đó, họ có thể đặt lệnh ở vị trí được cho là đại diện cho phần dưới cùng của tay cầm. Khi mô hình chính xác và giá bắt đầu tăng lên, chiến lược giao dịch này sẽ đặt lệnh sớm và thu về toàn bộ lợi nhuận. Tuy nhiên, chiến lược giao dịch này chỉ dành cho các nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm hoặc không thích rủi ro.

Những lưu ý khi sử dụng mô hình cốc tay cầm

Đảm bảo xu hướng đã tăng ít nhất 30% so với xu hướng trước đó trước khi mô hình tiếp tục hoạt động. Sau khi mô hình được thiết lập, điều này sẽ hỗ trợ các nhà đầu tư đưa ra những suy đoán đi lên.
Các nhà đầu tư mới chưa có quá nhiều kinh nghiệm thì nên đặt lệnh khi mô hình đã hoàn thiện trên biểu đồ giá. Nên giữ cốc ở độ dài tối ưu trong tối thiểu 7 tuần để nhà giao dịch có thể dễ dàng nhìn thấy biến động giá rõ ràng nhất
Khi mô hình chưa hoàn chỉnh, đừng giao dịch ở đáy cốc. Nhiều khi dấu hiệu báo sai thì rủi ro phát sinh rất lớn.
Khi giao dịch ở thời điểm công bố báo cáo tài chính, hãy thận trọng vì giá có thể giảm đột ngột.
Do nguy cơ dừng lỗ và quy mô của vị thế mua/bán, hãy hạn chế tham gia thị trường giao dịch khi đóng cửa.

Những hạn chế của mô hình cốc tay cầm

Loại tay cầm cốc mang lại rất nhiều lợi ích nhưng cũng có rất nhiều nhược điểm:

Mô hình này mất nhiều thời gian để hoàn thành, có khi từ ba tháng đến một năm;
Về độ sâu của cốc: cốc quá sâu có thể cung cấp tín hiệu sai lệch và đôi khi thiếu tay cầm, khiến việc xác định mô hình trở nên khó khăn;
Tín hiệu của mẫu này mờ và thường sai và sai sót;
Khi sử dụng với cổ phiếu kém thanh khoản, không đáng tin cậy.

Trên thực tế không chỉ trong giao dịch Forex mà còn trong đời sống hằng ngày, không có mô hình nào là chính xác tuyệt đối 100% cả mà chỉ mang tính chất tương đối mà thôi và mô hình cốc tay cầm cũng thế. Vì vậy việc xảy ra Breakout giả cũng không thể nào tránh khỏi được. Do đó, để an toàn nhất bạn nhớ cài đặt Stop Loss dừng lỗ hợp lý, hạn chế áp dụng một cách quá máy móc.

Bên cạnh đó bạn cũng có thể tham khảo thêm một số mô hình giá khác tại đây. Ngoài ra trong quá trình giao dịch luôn phải cập nhật, theo dõi các tin tức kinh tế thông qua các diễn đàn hoặc trên website của FX.com.vn để nắm bắt xu hướng diễn biến cơ bản trên thị trường hoặc của một đồng tiền nào đó nhanh chóng nhất nhé.

Chúc các bạn thành công!

XEM THÊM: Các mẫu nến đảo chiều